W oczekiwaniu na pierwsze dźwięki, jakie po latach popłyną za sprawą magicznej gitary Andy’ego Latimera ze scen w Poznaniu i Krakowie, warto prześledzić drogę przebytą przez jego karawanę i przyjrzeć się jej poszczególnym przystankom. Dorobek artystyczny Camel wygląda imponująco. Zapoznajmy się z nim ze skupieniem.
1973 – „Camel” – LP. Płyta wydana dla wytwórni MCA w bardzo ograniczonej liczbie egzemplarzy – od 1500 do 2500 (źródła podają różnie tę liczbę). W 1977 roku holenderskie EMI kupiło licencję na ten materiał. Płyta została wznowiona. Na giełdach można spotkać te egzemplarze, a giełdowi handlarze będą wam usiłować wcisnąć taką płytę jako 1st press. Jeśli pod czarnym pogrubionym napisem MCA Records będzie data 1977, to unikajcie takiego egzemplarza.
1974 – „Mirage” – LP. Od tej płyty Camel rozpoczął współpracę z wytwórnią Decca. Kontrakt trwał dziesięć lat.
1975 – „Music Inspired By The Snow Goose” – LP.
1976 – „Moonmadness” – LP.
1977 – „Rain Dances” – LP.
1978 – „A Live Record” – 2LP. Rzadko polecam wydawnictwa CD, jednak wznowienie „A Live Record” na CD w 2002 po śmierci Petera Bardensa wzbogacone zostało o dużą ilość dodatkowych. Oprócz koncertowego wykonania suity „The Snow Goose” wysłuchamy sporego fragmentu koncertu promującego album „Rain Dances”. Ten dołożony materiał krążył przez wiele lat wśród fanów w formie bootlegów.
1978 – „Breathless” – LP.
1979 – „I Can See Your House From Here” – LP. To niezwykle istotna pozycja w dyskografii zespołu. Odchodzi Richard Sinclair (Caravan), który od 1976 roku zastępował Douga Fergusona na gitarze basowej. Camel opuszcza także Peter Bardens, a na jego miejsce przychodzi do zespołu Kit Watkins (Happy The Man). Jego kompozycja „Eye Of The Storm” zostaje na nowo nagrana i włączona do repertuaru Camel. Na tym albumie debiutuje u boku Andy’ego Latimera również Colin Bass, który pozostaje w zespole aż po dzień dzisiejszy. Od tego momentu Andy Latimer jest jedynym, niekwestionowanym liderem zespołu. Pikanterii tym wszystkim zmianom personalnym dodaje fakt, iż sam mistrz Phil Collins wziął udział w nagraniach tej płyty, stukając w przeróżne perkusyjne zabawki.
1980 – „Nude” – LP.
1982 – „The Single Factor” – LP.
1984 – „Stationary Traveller” – LP.
1984 – „Pressure Points – Live In Concert” – LP, VHS. Tak samo jak w przypadku kompaktowej reedycji albumu „A Live Record”, materiał został odświeżony i wydany na CD w 2010 roku nakładem Esoteric Recordings. Zawiera zapis całej tracklisty granej na koncertach w Hammersmith Odeon.
Pod koniec lat 80. wszystkie albumy zespołu z katalogu Decca zostały wydane na CD.
1991 – „Dust And Dreams” – CD. Wraz z reaktywacją zespołu działalność wydawniczą rozpoczyna Camel Productions.
1991 – „Camel” – CD. Premiera tego materiału na CD starannie przygotowana przez Andy’ego Latimera.
1992 – „Camel On The Road – 1972” – CD. Kapitalny cykl koncertów zarejestrowanych przed laty, oczyszczonych ze zbędnych artefaktów i podarowanych fanom.
1993 – „Never Let Go” – 2CD.
1995 – „Camel On The Road – 1982” – CD.
1996 – „Harbour Of Tears” – CD.
1997 – „Camel On The Road – 1981” – CD.
1998 – „Coming Of Age – Live In Los Angeles ’97” – 2CD, VHS.
1999 – „Rajaz” – CD.
2000 – „Camel 1973-1975 Gods Of Light” – CD. Materiał z sesji dla radia BBC. Przez długi czas funkcjonował w formie bootlegów.
2001 – „Live In Poland ’97” – 2CD. To jedyny bootleg, jaki wziąłem pod uwagę w tym zestawie, gdyż jest to zapis warszawskiego koncertu zespołu, który miał miejsce w 1997 roku w Sali Kongresowej. Można było tę płytę kupić w sieci EMPIK.
2001 – „The Paris Collection” – CD.
2002 – „Coming Of Age – Live In Los Angeles ’97 – DVD. Jest to materiał, który ukazał się w 1998 roku na VHS.
2002 – „A Nod And A Wink” – CD.
2002 – „Camel”, „Mirage”, „Music Inspired By The Snow Goose”, „Moonmadness”, „A Live Record” – CD. Albumy te zostały wydane w specjalnej edycji dedykowanej Peterowi Bardensowi po jego śmierci. Wzbogacono je o nagrania z singli oraz różne inne wersje utworów, w tym nagrania koncertowe.
2003 – „Curriculum Vitae” – DVD. Jest to film dokumentalny o zespole.
2003 – „Pressure Points – Live In Concert” – DVD. To DVD stanowi jedynie przeniesienie doskonałej jakości materiału zarejestrowanego na VHS w 1984 roku.
2004 – „Stationary Traveller” – CD. Pełna autorska wersja tej płyty wydana tak, jak przed laty chciał Andy Latimer. Rzadko zdarza mi się pisać coś pochlebnego o brzmieniu CD, jednak ta edycja „Stationary Traveller” brzmi REWELACYJNIE!!
2004 – „Footage” – DVD.
2005 – „Footage II” – DVD. Na obydwu częściach pojawiły się nagrania koncertowe zespołu zarejestrowane na przestrzeni lat w różnych miejscach.
2007 – „Total Pressure” – DVD. Pożegnalny koncert zespołu zarejestrowany w Hammersmith Odeon w 1984 roku. Nowoczesne technologie pozwoliły na odnowę fragmentów koncertu, które pominięto wtedy z powodu zbyt ciemnego obrazu. W odróżnieniu od kasety video „Pressure Points – Live” zrezygnowano z materiału filmowego inspirowanego treścią albumu „Stationary Traveller” na rzecz pokazania koncertu pod jego czystą postacią.
2007 – „Moonmadness” – DVD. Dwa potężne fragmenty koncertów z połowy lat 70. w doskonałej jakości, a na dodatek można zobaczyć muzyków Camel w pierwotnym składzie, młodych i pełnych energii.
W latach 2009 i 2010 firma Esoteric Recordings wydała na CD płyty: „Rain Dances”, „Breathless”, „I Can See Your House From Here”, „Nude”, „The Single Factor”, „Stationary Traveller”, „Pressure Points – Live In Concert”. Wszystkie te pozycje zostały wzbogacone o nagrania z singli oraz różne inne wersje utworów.
2010 – „The Opening Farewell – Live At The Catalyst 2003” – DVD. Przez wiele lat wydawało się, że będzie to ostatni koncert Camel. Andy Latimer był u progu poważnej operacji. Okaże się po latach, że Andy powróci.
2013 – „The Snow Goose (Re-Recorded And Re-Arranged)” – CD. Nie jestem zwolennikiem takich na nowo nagrywanych dawnych albumów, ale w przypadku Camel sprawa ma się zupełnie inaczej. To nowe podejście do „The Snow Goose” jest genialne i tyle w tym temacie.
2014 – „In From The Cold” – DVD. Widać i słychać, że Camel jest w znakomitej formie na tym koncercie. Pozycja obowiązkowa.
W dyskografii pominąłem wszelkie składanki oraz single, a także winylowe reedycje albumów Camel, które pojawiły się w ostatnich latach.
Płyt zespołu Camel trzeba słuchać w całości. Jedynie wtedy docenimy ich niezwykłe i naturalne piękno.
