King Crimson - Starless And Bible Black (40th Anniversary Series)

Paweł Świrek

Image„Starless And Bible Black” to kolejna już reedycja z katalogu płyt King Crimson. Na wydawnictwo to składa się CD i DVD-A. Na CD zamieszczono pełny miks stereo albumu autorstwa Stevena Wilsona i Roberta Frippa.

Otrzymaliśmy odnowioną wersję jednego z dziwniejszych albumów King Crimson. Płyta była nagrywana w pośpiechu, gdyż w pełni, w studio nagraniowym, zarejestrowano jedynie utwory: "The Great Deceiver", "Lament", fragmenty "The Night Watch" i wokale do "The Mincer". Resztę uzupełniono utworami koncertowymi z Glasgow, Zurychu i Amsterdamu (oryginalne wersje utworów z powyższych koncertów zostały wydane w latach 90.).

"The Great Deceiver" to żywiołowy żart muzyczny, coś na wzór “Cat Food” z albumu „In The Wake Of Poseidon”. "Lament" to z kolei nastrojowa balladka, podobnie jak "The Night Watch". Nagrany w Glasgow "We'll Let You Know" w rzeczywistości sprawia wrażenie kompozycji powstałej na poczekaniu, gdyż była to jedna z kilku improwizacji na koncercie. Z kolei "The Mincer" został wymontowany z długiego bloku improwizacyjnego zagranego na koncercie w Zurychu (improwizacja poprzedzająca "The Mincer" i kolejna po tym utworze ukazały się w 1993 roku w boksie "The Great Deceiver"), a dopiero potem zostały dograne wokale.

Pozostałe kompozycje zostały zarejestrowane w Amsterdamie (oryginalne wersje z publicznością ukazały się w 1998 roku na podwójnym albumie "Night Watch - Live In Amsterdam"). Utwory improwizowane sprawiają wrażenie nieco chaotycznych. Jedynie "Fracture", aż do połowy 1974 roku, był rozwijany i wielokrotnie grywany na koncertach. Całość na płycie CD uzupełniają dodatkowe utwory koncertowe. Na początek blok muzyczny, z którego pochodzi "The Mincer". Ponieważ materiał źródłowy nie zachował się w całości (na "The Great Deceiver" wyraźnie słyszalne jest drastyczne cięcie przy przejściu z "The Law Of Maximum Distress part 1" w "The Law Of Maximum Distress part 2"), to do odzyskania całości posiłkowano się bootlegiem "Dreams To A Real Show" (Highland HL373/374), poprawiając nieznacznie jakość nagrania. Wszystko dopełnia "Doctor Diamond" nagrany na koncercie w Atlancie (to kompletne nagranie; dostępne dotychczas bootlegi zawierały ten utwór w wersji nieco okrojonej) oraz jedyne koncertowe wykonanie utworu "Guts On My Side".

Krążek DVD-A to pełny miks 5.1 surround opracowany przez Stevena Wilsona, poprzedni remaster, a także dodatkowe utwory: "Easy Money" (z albumu "The Night Watch"), fragmenty koncertu w Zurychu, częściowo dostępne na "The Great Deceiver", a częściowo na wspomnianym wcześniej bootlegu, pełną wersję "We'll Let You Know" (pochodzącą z "The Great Deceiver") oraz pozostałe bonusy z krążka CD uzupełnione singlowymi wersjami "The Night Watch" i zapowiedziami radiowymi.

Można tylko żałować, że dodatkowy materiał audio nie został zrealizowany w formie jeszcze jednego krążka CD. Byłoby to bardziej praktyczne, gdyż nie każdy fan muzyki posiada w swym zestawie audio odtwarzacz DVD, a słuchanie miksów wielokanałowych i miksów stereo na komputerze, czy tańszym zestawie kina domowego jest co najmniej wątpliwą przyjemnością, zaś odtwarzacze SACD/DVD-Audio nadal są w cenie.

Dlatego uważam, że promowanie takiego materiału wśród nielicznej grupy maniaków / audiofilów jest - delikatnie mówiąc - bez sensu. Zapewne kiedyś Robert Fripp doprowadzi do wydania na CD kolejnego materiału, by wyciągnąć ponownie pieniądze od fanów za kolejną płytę z archiwaliami (np. w ramach King Crimson Collectors’ Club). 

MLWZ album na 15-lecie Steve Hackett na dwóch koncertach w Polsce w maju 2025 Antimatter powraca do Polski z nowym albumem Steven Wilson na dwóch koncertach w Polsce w czerwcu 2025 roku The Watch plays Genesis na koncertach w Polsce już... za rok